Darknet to obszar internetu, który wzbudza wiele kontrowersji i tajemnic. W tym artykule postaramy się bardziej zgłębić tę enigmatyczną przestrzeń, definiując ją, omawiając różnice między darknetem a głęboką siecią (deep web), a także wyjaśniając, jak dokładnie działa ten nieznany zakątek internetu. Przyjrzymy się technologii Tor, sieciom peer-to-peer oraz zbadamy aspekty anonimowości użytkowników, ich niezależności od władz oraz kontrowersje związane z nielegalnymi działaniami w darknecie.

Czym jest darknet?

Darknet to fragment internetu, który nie jest dostępny za pomocą standardowych przeglądarek internetowych. Jest to ukryta przestrzeń, która wymaga specjalnych narzędzi do dostępu. Darknet jest odizolowany od głównego internetu i działa jako rodzaj sieci, w której użytkownicy mogą komunikować się i udostępniać zasoby w sposób anonimowy. W przeciwieństwie do publicznych stron internetowych, darknet jest zazwyczaj zamknięty i kontrolowany, a dostęp do niego jest ograniczony.

Definicja darknetu

Darknet można określić jako zbiór prywatnych i publicznych sieci, które są niezależne od głównego internetu. Charakteryzuje się on wysokim stopniem anonimowości i prywatności, co sprawia, że użytkownicy często korzystają z niego w celu ochrony swojej tożsamości i danych osobowych w sieci. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie treści w darknecie są nielegalne. Oprócz przypadków oszustw i spamu, znajdują się tam także zwykłe strony WWW z tematycznymi blogami, tajnymi klubami fanów oraz innymi wartościowymi treściami.

Różnica pomiędzy darknetem a deep webem

Terminy “darkweb” (ciemna sieć) i “deep web” (głęboka sieć) różnią się, choć często są używane zamiennie. Głęboka sieć odnosi się do wszystkich treści online, które nie są indeksowane przez standardowe wyszukiwarki, takie jak Google czy Bing. Obejmuje witryny i dane, które są zabezpieczone hasłami, płatnymi subskrypcjami lub innymi zaporami sieciowymi. Większość treści w głębokiej sieci to prywatne dane, treści chronione hasłem, dane finansowe, materiały dostępne tylko dla subskrybentów oraz inne informacje niedostępne publicznie.

Dark web jest z kolei podzbiorem głębokiej sieci i stanowi jeszcze bardziej zaszyfrowaną i ukrytą część internetu. Dostęp do ciemnej sieci jest możliwy za pomocą anonimizujących przeglądarek internetowych, takich jak Tor. Często jest kojarzony z nielegalnymi działaniami, takimi jak sprzedaż narkotyków, broni, kradzionej tożsamości czy usług hakerskich.

Jak działa darknet?

Technologia Tor

Darknet opiera się na technologii TOR (The Onion Router), która przekierowuje ruch internetowy przez wiele serwerów, maskując pochodzenie użytkowników. Przeglądarka TOR działa na zasadzie tzw. trasowania cebulowego drugiej generacji. W sieci TOR, wiadomości przechodzą przez wiele warstw szyfrowania, zanim dotrą do miejsca docelowego. Komunikaty są przesyłane przez różne “węzły”, czyli komputery obsługiwane przez innych użytkowników sieci. Każdy węzeł zna jedynie tożsamość poprzedniego i następnego węzła w łańcuchu, ale nie zna innych węzłów pośredniczących w trasowaniu. Dzięki temu jest niezwykle trudne, a nawet praktycznie niemożliwe, śledzenie całej trasy wiadomości oraz ustalanie, skąd pochodziła wiadomość i kto ją wysłał.

Sieci peer-to-peer

Darknet wykorzystuje także sieci peer-to-peer, które pozwalają użytkownikom na bezpośrednią komunikację i wymianę plików bezpośrednio między sobą, bez konieczności korzystania z centralnych serwerów.

Dlaczego darknet jest tajemniczy?

Anonimowość użytkowników

Użytkownicy darknetu pozostają anonimowi dzięki wspomnianej technologii TOR i sieciom peer-to-peer. Jednak nie jest to jedyny powód, dla którego darknet jest uważany za tajemniczy.

Niezależność od władz

Darknet jest niezależny od kontroli rządów i instytucji, co przyciąga osoby szukające wolności w internecie. To sprawia, że jest to miejsce trudne do nadzoru i regulacji.

Kontrowersje i nielegalne działania

Darknet często jest kojarzony z nielegalnymi działaniami, takimi jak sprzedaż narkotyków, broni, kradzionej tożsamości czy oprogramowania. To przyciąga uwagę mediów i sprawia, że darknet wydaje się bardziej tajemniczy i niebezpieczny.

Handel odpowiedzialny za przestępstwa

Darknet to również miejsce, gdzie przestępcy mogą wymieniać się informacjami, planować działania przestępcze i organizować się w celu dokonywania przestępstw. Ciemna sieć wykorzystuje oprogramowanie szyfrujące, co pozwala użytkownikom zachować anonimowość i utrudnia ustalenie ich lokalizacji. To dlatego nielegalna działalność jest tak powszechna w darknecie. Użytkownicy mogą ukrywać swoje dane, a właściciele nielegalnych stron internetowych są trudni do namierzenia. Dlatego też ciemna strona internetu pełna jest nielegalnych transakcji, włączając w to narkotyki, pornografię i hazard.

Bezpieczeństwo darknetu

Darknet, choć tajemniczy i nieco intrygujący, niesie ze sobą wiele zagrożeń dla swoich użytkowników. Zagrożenia te są realne i wymagają szczególnej uwagi i ostrożności ze strony osób eksplorujących tę ukrytą część internetu.

Zagrożenia dla użytkowników

Darknet jest często źródłem różnego rodzaju złośliwego oprogramowania, w tym ransomware, trojanów i wirusów. Hakerzy mogą próbować wykorzystać słabości użytkowników, atakować ich komputery i wyłudzać dane osobowe lub pieniądze. Ponadto ciemna sieć obfituje w oszustwa. Użytkownicy mogą natknąć się na fałszywe strony internetowe, które próbują wyłudzić dane logowania, informacje kredytowe lub pieniądze. Darknet jest także znanym źródłem nielegalnych treści, takich jak pornografia dziecięca, czy wspomniana wcześniej sprzedaż narkotyków, broni i kradzionej tożsamości. Użytkownicy przypadkowo mogą natknąć się na te treści, co jest nie tylko nielegalne, ale także potencjalnie traumatyczne.

Jakie są legalne zastosowania darknetu?

Mimo kontrowersji, darknet ma także legalne zastosowania:

Ochrona prywatności i działania opozycji

Darknet umożliwia działania w tajemnicy i ochronę prywatności, co jest ważne dla aktywistów, dziennikarzy i działaczy opozycyjnych. Dzięki temu mogą one unikać nadzoru i cenzury rządowej.

Źródło informacji dla dziennikarzy i aktywistów

Dziennikarze i aktywiści mogą korzystać z darknetu jako źródła informacji i komunikacji w krajach o restrykcyjnej cenzurze. Dzięki temu mogą publikować materiały i komunikować się z innymi bez ryzyka represji ze strony władz. WikiLeaks jest przykładem witryny wywodzącej się z darknetu, która odgrywała kluczową rolę w ujawnianiu tajnych dokumentów i informacji na temat działań rządów i korporacji na całym świecie.

Dostęp do zasobów bez cenzury

Darknet umożliwia dostęp do treści i informacji, które nie podlegają cenzurze ani blokadom. Dla osób w krajach o ograniczonym dostępie do wolnych mediów i treści, Darknet stanowi okno na świat i źródło niezależnych informacji.

Marianna Pacut

Redaktorka Net Complex Blog